A tak mógł wyglądać gród zamieszkały

Ponad południowo-wschodnim brzegiem jeziora wznosi się wczesnohistoryczne grodzisko słowiańskie z VII wieku. Z budowli ziemno - drewnianej dobrze zachowała się oryginalna część ziemna. Grodzisko jest dużą atrakcją, stanowi dobre miejsce do wypoczynku na trasie i doskonałe miejsce do obserwacji dużej części "Uroczyska". Grodzisko obejmuje majdan, wały i półkoliście zarysowane podgrodzie od strony południowej. Badania archeologiczne prowadzono w okresie międzywojennym oraz w latach 50-tych i 60-tych. W prowadzonych odwiertach (wykopach) odkryto dwa poziomy osadnicze. Poziom pierwszy wczesno-średniowieczny z VII - VIII w. (VI?), a więc czasów pogańsko - plemiennych, drugi - mówiący o ponownym zasiedleniu w wiekach XIV i XV. W wykopach na majdanie znaleziono skorupy ceramiczne typu grodziskowego, przedmioty żelazne, a także kości świń i jeleni. Okoliczna ludność niemiecka nazywała budowlę "Wendenschanze" co znaczy słowiański gród.

Najstarsza wzmianka o Lubniewicach jest zawarta w dokumencie Księcia Przemysława II, pochodzi on z 25 kwietnia 1287 roku, dotyczy klasztoru w Zemsku, jego Świadkiem był pleban in Lubniewiz.

Początki istnienia dzisiejszych Lubniewic wiążą się z powitaniem zamku warownego, który wznosił się na przesmyku jeziornym - między jeziorami Lubiąż i Krajnik. Obok niego powstała osada.

W akcie lennym z 1367 roku po raz pierwszy wymienia się Lubniewice jako miasto, jednak pełne prawa miejskie uzyskują dopiero w 1808 roku.

Widok kościoła od strony jeziora Krajnik

Historia Lubniewic jest nierozerwalnie związana z historią tutejszego Kościoła.
Datowanie kościoła na okres średniowieczny , przeprowadzane jest w dotychczasowej literaturze głównie na podstawie analizy substancji budowlanej i form . W materiałach źródłowych bowiem informacje o świątyni w lubniewickiej uchwytne są dopiero od schyłku XVII wieku . Stan ten spowodowany jest faktem , iż dokumenty dotyczące okresów wcześniejszych uległy zniszczeniu w czasie pożaru miasta w 1637 roku . Na średniowieczny okres budowy świątyni wskazują również znane z historii i potwierdzone źródłowo fakty z przeszłości miasta .

Początki Lubniewic sięgają odległych , wczesnośredniowiecznych czasów kształtowania się osadnictwa słowiańskiego w tym rejonie kraju . Odkryte przez archeologów osady i znaleziska kultury materialnej datowane są na okres od VII do XI wieku . Jedna z osad możliwe że gród obronny, usytuowana była na terenie tzw." Księżej Wyspie" na jeziorze Lubniewickim , a druga o charakterze otwartym na wzgórzu przy drodze prowadzącej z Lubniewic do Sulęcina. Od połowy X wieku , teren , na którym położone są Lubniewice znalazły się w granicach Państwa Polskiego i Ziemi Lubuskiej, ze stolica z zaodrzańskim Lubuszu . Tu w 1124/25 roku , za przyczyna Bolesława Krzywoustego założone zostało biskupstwo lubuskie podległe metropolii gnieźnieńskiej . Do połowy XIII wieku Ziemia Lubuska włączona na mocy testamentu Bolesława Krzywoustego w dzielnicę śląską , pozostawała pod bezpośrednim władztwem Henryka Brodatego i Henryka Pobożnego. W latach 1249 -1252 , na skutek ekspansji księstwa brandenburskiego i skłócenia się książąt śląskich , ziemia ta wraz z Lubniewicami przejęta została przez margrabiów brandenburskich i włączona w granice ich księstwa . Od XIV wieku teren Ziemi Lubuskiej , na wschód od Odry , to jest obszar pokrywający się późniejszymi powiatami słubickim i sulęcińskim zaczęto określać mianem Ziemi Torzymskiej /Land Slernberg/ , przy czym stolicą krainy od XIV do XIX w pozostawało Ośno Lubuskie.

Czy w tym okresie istniał w Lubniewicach kościół ? nie wiadomo . Wg. Rachela , niemieckiego historyka , na murach kościoła miała znajdować się data 1258 r , z czego by wynikało , że parafia w Lubniewicach mogła istnieć już w pierwszej połowie XIII wieku . Nie wiadomo jednak, czy autor odczytał ową datę prawidłowo , bowiem przez innych historyków fakt ten nie został odnotowany . Ponadto mury zachowanej do dziś budowli, są bez wątpienia późniejsze , a więc data mogła być jedynie przeniesieniem i utrwaleniem tradycji. Formy kościoła , charakterystyczne dla far miejskich , zdają się świadczyć o tym , iż został on zbudowany w okresie kształtowania się miejskiego charakteru osady , czy też lokacji miasta . Dokument lokacyjny dla Lubniewic niestety jednak nie jest znany , stąd nie wiadomo dokładnie kiedy rangę miasta otrzymały.

W materiałach źródłowych nazwa miejscowości /Kunigeswalde/ pojawiła się dopiero w 1322 roku , w dokumencie podpisanym przez księcia śląsko głogowskiego Henryka , który przekazał leżący nieopodal Sulęcin zakonowi Joannitów . Jednym ze świadków układu był ówczesny właściciel Lubniewic Jan de Sunnewalde . Określenie miejscowości jako miasto , znane jest z kolei dopiero z dokumentu z 1336 roku , określającego granice terytorium podległego wójtostwu w Ośnie . W dokumencie tym , wymieniającym zamki i miasta które miały się znaleźć w zasięgu administracji wójtostwa ośnieńskiego, wymieniono również Sladchen Konigswalde , z czego wynika, iż w tym czasie miasto już istniało . Uo 1352 roku było ono własnością rycerza Sunnenwalde . W tymże roku miasteczko zostało obiecane no wemu wójtowi Ośna , rycerzowi Hanselinowi von Waldow. Od tego czasu aż do XX w, z krótkimi przerwami , miasto pozostawało własnością tej rodziny . Potwierdzenie faktu oddania miasta w ręce rodziny von Waldow, zawarte jest w dokumencie z 1367 roku , w którym wymienia się min. Dwór i miasto Lubniewice /Haus und Stadt Konigswalde / . Jako własność Hansa von Waldow.

W ukształtowaniu w XIV i XV w planie miasta, który ma kształt wrzeciona, położonego na przesmyku między dwoma dużymi jeziorami, centralną część zajął obszerny prostokątny Rynek, w którego zachodniej części usytuowany został kościół. Po wschodniej stronie kościoła istniała najprawdopodobniej zabudowa z nim związana; mieszkanie proboszcza i zapewne szkoła, a na terenie budowli zwyczajem średniowiecznym usytuowany był cmentarz. Siedziba rodziny von Waldow wzniesiona jak wynika ze źródeł już w XIV w, usytuowana była najprawdopodobniej na miejscu zachowanego do dziś zamku, którego mury zbudowano od podstaw na początku XIX wieku. Mury obecnego kościoła zaczęto wznosić najpewniej z fundacji rodziny v. Waldow, a więc w 2 połowie XIV w 8/.

W ciągu następnego piętnastego stulecia, w latach 1429-1433, Lubniewice, podobnie jak teren całej ziemi Lubuskiej, zostały zniszczone przez wojska husyckie. Niewykluczone, że wtedy również zniszczony został kościół, bowiem część jego substancji / prezbiterium i zakrystia/ wzniesiono w formach charakterystycznych dla XV wieku 9/.

W latach trzydziestych XVI wieku na terenie Brandenburgii rozpoczął się ruch reformatorski, w wyniku czego w 1535 roku, nastąpiła zmiana wyznania z katolickiego na protestanckie. Majątki należące do kościołów uległy sekularyzacji, a miejsce proboszczów zajęli pastorzy. W 1590 roku biskupstwo lubuskie zostało rozwiązane a kościół w Lubniewicach synodowi w Ośnie 10/. W okresie tym wymienione zostały najprawdopodobniej wnętrza, bowiem z tego czasu nie przetrwały żadne elementy. Przechowane obecnie na plebani gotyckie rzeźby św, Katarzyny i Barbary, zostały przeniesione do kościoła po 1945r, najprawdopodobniej z kolekcji rodziny von Waldow, z której pochodzą również: chrzcielnica i 2 naczynia na wodę święconą. Nie wykluczone jest też, że średniowieczne wyposażenie kościoła zostało spalone w XVII w.

Dla mieszkańców miasta był to wiek bardzo nie pomyślny. Już na samym jego początku w 1612 roku Lubniewice zostały zniszczone przez pożar który je niemal doszczętnie spalił. Ucierpiał też kościół a zwłaszcza jego średniowieczna wieża, którą wówczas rozebrano i zbudowano nową drewnianą odsuniętą od korpusu. Zachodnią elewację korpusu przelicowano i wzniesiono na szczyt. Po raz drugi tego rodzaju kataklizm napotkał miasto w 1637/38 roku. Wtedy zapewne spaliła się plebania, bowiem w przekazach źródłowych mówi się o spaleniu ksiąg kościelnych. W 10 lat później palił się też kościół, lecz rozmiary zniszczeń są nieznane. Odbudowę podjęli mieszkańcy i rodzina von Waldow w 1664 roku 12/. Prace ciągnęły się zapewne do końca XVIIw, gdyż tego czasu przychodzi część wyposażenia świątyni. W okresie tym nastąpiła wymiana sklepień w nawie głównej i prezbiterium z ceglanych na drewniane koleby. W nawach bocznych wbudowano wykuwając jednocześnie kilka małych okienek w celu oświetlenia wnętrz pod emporami. Wtedy również założono nowe tynki we wnętrzu i otynkowano elewacje, o czym świadczą pozostałości tynków na murach zewnętrznych.

Wkrótce potem von Waldowowie oddali miasto w dzierżawę polskiemu uchodźcy Achacemu Taszczyckiemu , który z uwagi na sprzyjanie arianom , musiał opuścić kraj. W Lubniewicach natomiast, w 2 połowie XVII w zawiązała się gmina ariańska , której przywódcą w latach 1696 -1725 był Samuel Crellius , pochodzący z Kluczborka . W 1698 roku Taszczycki zrezygnował z dzierżawy na rzecz barona von Schmettau , który zarządzał miastem do 1738 roku . Wówczas do Lubniewic wróciła rodzina von Waldow . Baron von Schmettau zapisał się w dziejach Lubniewic założeniem kolonii dla tkaczy, wywodzących się głównie z emigrantów polskich .

STRONA W TRAKCIE TWORZENIA Zajrzyj za jakiś czas ...